طبق دستورالعمل وزارت آموزش و پرورش، سن ثبت نام در پایه اول ابتدایی ۶ سال تمام است. بر همین اساس، کودکانی که تاریخ تولد آنها از ۲ مهر 1397 تا ۱ مهر 1399 است، واجد شرایط ثبت نام و آغاز تحصیل در مدارس ابتدایی عادی محسوب میشوند.
بسیاری از والدین در طول رشد فرزندشان این سؤال را دارند که چه زمانی باید برای ثبت نام مدرسه اقدام کنند و شرایط سنی ورود به دبستان چگونه است؟ در واقع، قانون برای این موضوع چارچوب مشخصی در نظر گرفته است تا کودکان در زمان مناسب، یعنی پس از تکمیل شش سالگی، وارد دنیای یادگیری شوند و تجربهی شیرین درس و مدرسه را آغاز کنند.
با این حال، کودکان معمولاً به دو گروه متولد نیمه اول و نیمه دوم سال تقسیم میشوند که شرایط آغاز تحصیل برای هر گروه کمی متفاوت است. همچنین برای کودکان بازمانده از تحصیل نیز قوانین ویژهای در نظر گرفته شده تا امکان ورود آنها به نظام آموزشی فراهم باشد.
اگر فرزند شما در آستانهی شش سالگی است و نمیدانید چه زمانی باید برای ثبت نام او اقدام کنید، در این مطلب از «کیدز» به طور کامل به بررسی قوانین، محدودیتها و شرایط سنی ثبت نام کلاس اول ابتدایی پرداختهایم تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را برای آغاز مسیر تحصیلی فرزندتان بگیرید.

حداقل و حداکثر سن ثبت نام کلاس اول ابتدایی
بر اساس قوانین آموزش و پرورش، حداقل سن ورود به پایه اول ابتدایی، شش سال تمام است. به همین دلیل، کودکانی که تا تاریخ ۱ مهر 1399 شش ساله میشوند، مجاز به ثبت نام در پایه اول ابتدایی برای سال تحصیلی 1406 ـ 1405 هستند.
نکته مهم این است که ثبت نام دانشآموزان ششساله در دوره پیشدبستانی ممنوع است و این گروه از کودکان باید تحصیل رسمی خود را از پایه اول آغاز کنند.
در کنار حداقل سن، قانون برای حداکثر سن ثبت نام در پایه اول ابتدایی نیز محدودیتهایی تعیین کرده است تا از حضور دانشآموزان با اختلاف سنی زیاد در یک کلاس جلوگیری شود.
بر اساس این قانون:
- در مناطق شهری، حداکثر سن ثبت نام در پایه اول ۸ سال تمام است.
- در مناطق روستایی، این سقف سنی ۱۰ سال تمام در نظر گرفته شده است.
بنابراین:
- در مناطق شهری، کودکانی که از تاریخ ۲ مهر 1397 به بعد متولد شدهاند، میتوانند در پایه اول ابتدایی ثبت نام کنند.
- در مناطق روستایی، متولدین ۲ مهر 1395 به بعد مجاز به ثبت نام در پایه اول هستند.
چنانچه سن دانشآموز در زمان ثبت نام بیش از ۸ سال تمام در مناطق شهری یا بیش از ۱۰ سال تمام در مناطق روستایی باشد، ثبت نام او نیازمند بررسی و تأیید کمیسیون خاص آموزش و پرورش خواهد بود.
جدول سن ثبت نام کلاس اول ابتدایی سال تحصیلی 1405
جدول زیر محدودهی سنی مجاز برای ثبت نام در پایه اول ابتدایی سال تحصیلی 1406 ـ 1405 را به صورت دقیق نشان میدهد. با استفاده از این جدول میتوانید به راحتی سن و شرایط سنی فرزند خود را بررسی کرده و از امکان ثبت نام او در دوره ابتدایی اطمینان حاصل کنید.
| نوع محل زندگی | مناطق شهری | مناطق روستایی |
| حداکثر سن برای پذیرش در مدارس عادی | 01/07/1399 | 01/07/1399 |
| حداکثر سن برای پذیرش در مدارس عادی | 02/07/1397 | 02/07/1395 |
قانون جدید ثبت نام کلاس اولیها
بر اساس دستورالعمل ثبت نام دانشآموزان پایه اول ابتدایی، تمام کودکان متولد سال 1398 تا پایان مهرماه 1399 که به سن شش سال تمام رسیدهاند، باید برای آغاز تحصیل در سال تحصیلی 1406 ـ 1405 ثبت نام شوند.
طبق قوانین جدید آموزش و پرورش، فرآیند ثبت نام به صورت غیرحضوری و از طریق سامانهی My.medu.ir انجام میشود. والدین لازم است با مراجعه به این سامانه، اطلاعات هویتی فرزند خود را ثبت کرده و سپس نسبت به انجام طرح سنجش سلامت برای ثبت نام اولیه اقدام کنند.
شرکت در طرح سنجش سلامت برای تمامی نوآموزان الزامی است و بدون دریافت برگهی تأییدیهی این طرح، ثبت نام در مدرسه امکانپذیر نخواهد بود.
همچنین بر اساس بخشنامههای جدید وزارت آموزش و پرورش، برگزاری هرگونه مصاحبه، آزمون ورودی، تست هوش (IQ) یا ارزیابی سطح توانایی کودکان برای ورود به مدارس دولتی یا غیردولتی ممنوع است. این تصمیم در راستای تأمین عدالت آموزشی اتخاذ شده است. هدف آن ایجاد فرصتهای برابر برای تمام کودکان کشور است. با این تصمیم، همهی دانشآموزان میتوانند به صورت یکسان از خدمات آموزشی بهرهمند شوند.

قوانین سن ثبت نام کلاس اول برای نیمه دومیها
بر اساس ضوابط آموزش و پرورش، کودکان متولد نیمه دوم سال 1398 هیچ محدودیتی برای ثبت نام در پایه اول ابتدایی ندارند. این گروه از کودکان، به همراه متولدین نیمه اول سال 1399، در سال تحصیلی 1406 ـ 1405 به سن شش سال تمام رسیده و باید تحصیل خود را در مقطع ابتدایی آغاز کنند.
اما ممکن است برخی والدین تمایل داشته باشند کودکان متولد نیمه دوم سال 1399 را نیز در کلاس اول ثبت نام کنند. این کودکان طبق قانون، هنوز شش سال تمام ندارند و ثبت نام آنها تنها در صورت صدور رأی کمیسیون خاص آموزش و پرورش امکان پذیر است.
کودکانی که هنوز به سن شش سال تمام نرسیدهاند، تنها در صورتی میتوانند برای ورود به پایه اول پذیرش شوند. آنها باید در آزمون سنجش سلامت شرکت کنند. همچنین باید تواناییهای شناختی و مهارتهای جسمی لازم را کسب کرده باشند.
در چنین شرایطی والدین باید به دبستان محل سکونت خود مراجعه کرده و درخواست تشکیل کمیسیون ویژه ثبت نام را از مدیر مدرسه مطرح کنند. پس از انجام آزمون سنجش سلامت و دریافت برگهی تأیید، پرونده کودک در کمیسیون بررسی میشود. در صورتی که رأی نهایی کمیسیون مثبت باشد، ثبت نام کودک زیر شش سال تمام در پایه اول ابتدایی بلامانع خواهد بود.
لازم به ذکر است که این مقررات برای کودکانی که بیش از ۸ سال تمام دارند نیز صادق است؛ به این معنا که ثبت نام آنها نیز تنها با تأیید کمیسیون انجام میشود.
سخن پایانی
تردیدی نیست که طبق قانون، کودکان با سن ۶ سال تمام باید تحصیل خود را در پایه اول ابتدایی آغاز کنند. با این حال، موضوع اصلی مربوط به کودکانی است که هنوز به سن ۶ سال تمام نرسیدهاند. در این زمینه، قانون آموزش و پرورش کاملاً شفاف است. ثبت نام این کودکان در پایه اول ابتدایی ممنوع است.
مگر آنکه در طرح سنجش سلامت شرکت کنند و تواناییهای لازم آنها تأیید شود. در این صورت، رأی کمیسیون خاص آموزش و پرورش برای آنها صادر میشود.
بیشترین چالش در این زمینه برای والدین کودکان متولد نیمه دوم سال ۱۳۹۹ ایجاد میشود. این گروه دقیقاً در مرز سنی ورود به دبستان قرار دارند.
معمولاً والدین در تصمیمگیری بین ثبت نام یا به تعویقانداختن تحصیل آنها مردد میشوند.
در واقع، سن ثبت نام تنها یک عدد نیست. آمادگی کودک برای ورود به مدرسه به عوامل مختلفی از جمله تواناییهای ذهنی، اجتماعی و جسمی او بستگی دارد. به همین منظور، آزمون سنجش سلامت طراحی شده تا میزان آمادگی تحصیلی نوآموزان ارزیابی شود.
اغلب کودکان پس از شش سالگی به راحتی از این آزمون عبور میکنند. اما برای برخی از متولدین نیمه دوم سال، این فرایند ممکن است دشوارتر باشد. در برخی موارد نیز، ممکن است بسیار ساده باشد.